Izuaren aurpegia
Mikel Antza
Susa, 1986-07

Liburua: Izuaren aurpegia

Egilea: Dario Fo

Euskaratzailea: Xabier Mendiguren

Argitaletxea: Antzerti

Urtea: 1984

      Dario Fo antzerkigile eta antzezlea mundu osoan ezaguna da. Duela ez askodanik hona Euskal Herrian ere bere antzezlanen muntaiak ikusteko aukera izan dugu, bai gazteleraz (“Muerte accidental de un anarquista”) eta bai euskaraz (“Pistolaren begi zuri-beltzak”). Antzerki lan hau ere, gazteleraz eta Madrileko talde batek antzeztua ikusteko aukerarik izan da Euskal Herrian. Eta aurten Dario Fo bera izan zen Bilbon bere “Misterio Buffo” antzezten. Beraz, gutxi asko, antzerkizaleek ezagutzen dute Fo eta bere lana. Gai politikoak eta sozialak tratatu ohi ditu bere antzezlanetan, eta horien gainean erreflexio egiten du (Bilbon antzeztu zen “Pareja abierta (casi de par en par)” bere azken lanean bezala, bikoteari buruz diharduelarik). Erreflexio horretan umoreak jokatzen duen papera oinarrizkoa da. Fo-k gai serioak barrearen bidez tratatzen baititu, baina desdramatizazio horren helburua arestian aipatutako erreflexioa da. “Clacson, trombette e pernacchi” (“Izuaren aurpegia” Xabier Mendigurenek euskaratua) honetan Aldo Mororen bahiketa eta ondorengo heriotza ez daude oso urrun. Fo-k hain maite dituen bikoizketa horien bitartez nahasketa sortzen du bahitua izan behar zuen industriagizon eta bere langile baten artean, obra guztian zehar mantentzen duelarik nahaspila hori, bide batez, estatuaren eta bere indarren jokatzeko moldea bistan utziz. Gaia, dena dela, irristakorra, eta Carla Matteinik egindako hitzaurrean ematen da Italian obra honek sortu zuen iskanbilaren berri, espektro politikoaren aldetik jasandako kritika parlamentuan eginiko debate batetara iritsi baitzen. Pena da Matteinik hitz aurrean aipatzen duen Fo-k lan honetarako eginiko hitzaurrea argitalpen honetan ez agertzea; bertan adierazten baitzituen Fo-k bere gogoeta eta zalantzak terrorismoaren gaia tratatzerakoan.