|
Begia begi truk, Yon Etxaide II'gn. jardunaldia Lengoak eta EN BERTRAND DE MONTFERRAND BERTRAND: Arratsaldeon dizuela Jainkoa'k, jaun-andre leñargioi. IRUROK: Ala ekarri, Bertrand de Montferrand jauna. GRAZIAN: Nola zaitugu emengo aldi? Ezpaitidazu zure bixitaren albisterik igorri. BERTRAND: Etzait orretarako betarik sortu, ain presaka bainabil. Beste eginkizun batzuk Euskalerri'ra erakarri naute eta zurekin solasaldi bat egiteko aprobetxatu dut. GRAZIAN: Prest naukazu zuri aditzeko, En Grazian de Montferrand. Baiñan, exeri gaitezen (Exerlekua eskeiñi bizaio.), exerita lasaiago ta patxada obian mintzatzen baita. BERTRAND: Eskarrikasko, Grazian jauna, baiñan... ez derizkiot egoki nire esanbearrari andereño auen aintzinean. GRAZIAN: Alegia, nirekin bakarka mintzatu naiago zenduke... BERTRAND: Orixe berbera; nik dakardan jarduna, gizonezkoen artean soilki tratatzeko obea baiderizkiot. CATHERINE: Zure baimenarekin ba-goazkizu, beraz. BERTRAND: Otoi, barkatu, andereñuok. MARI: Barkatua dago. (Bijoaz.) GRAZIAN: Exeri gaitezen (Exeri bitez.) eta zerorrek esango duzu zerk zakarren nirekin mintzatzera. BERTRAND: Bildur naiz eztela zure atsegiñekoa izanen nire esan bearra, baiñan gutarteko auzian eskubidez ari naizela iste dut. GRAZIAN: Baldin, eskubidez ari ba'zera, zuzen ari zera eta eztut uste asarrebiderik izanen dugunik. BERTRAND: Orra ba: gutarteko alkar-laguntasun ituna urratzerat natorkizu. GRAZIAN: Zure aitarekin egindako alkar laguntasun ituna urratzera? Txundituta uzten nauzu, Ezin sinistu nezake orrelakorik, Bertrand. Gure artean eztugu sekula asarrebide txipienik izan. BERTRAND: Egia diñozu. GRAZIAN: Zer du, beraz, zure aitak nire kontra? BERTRAND: Ene aitak, deus ez; il baitzen. GRAZIAN: Zure aita il zela? Enekien ezertxore. BERTRAND: Bai, gaur amabost; eizera ertenda, amilpe batean jausi zen eta il. GRAZIAN: Sentitzen dut; oso benetan sentitzen dut. Zaldun zuzena eta itzekoa baitzen zure aita. BERTRAND: (Kinismuz.) Ain zuzena eta itzekoa! Neronek dakit ondotxo! Alabaiña, orain ni nauzu Montferrand'eko jaun eta nagusi bakarra eta eskubide osoan naiz ene aita zenak zurekin egindako tratua urratzeko. GRAZIAN: Eztizut ukatuko. Orain, ordea, galdera bat egin gura nizuke: nirekin tratua urratzea egin al-duzu soilki, ala nire etsaiarekin ene kontra itundu zera? BERTRAND: Enaiz ez zure alde eta ez zure aurka itundu. Ene aita zenak zurekin zeukan alkar-laguntasun tratua Lukuze'ko Baroiarekin egin dut eskubide guziz. GRAZIAN: (Bere onetik aterata.) Madarikatua! Ene etsairik makurrenarekin! BERTRAND: Ez ote naiz libre nai dutanarekin alkartzeko? Ala, zure komenientziaren begira egon bear dut? GRAZIAN: Egin zenezake nai duzuna, baiñan gaurgero nire etsaigoa billatu duzu. Jakin ezazu nire etsaiaren adiskidea, ene etsaia da. BERTRAND: Zerorrek billatu duzu gutarteko etsaigoa, ni pake-zurrean etorri bainaiz. Ene aitaren oroipenez zurekin pakean bizi gogo nuke, baiñan, ene oldeari ongi ezpa'derizkiozu... GRAZIAN: Lukuze'ko Baroi dollorrarekin alkarturik zauden artean ezin liteke!... BERTRAD: Orduan, gure bizian etsai bearko dugu, Lukuze'ko Baroia'rekin bein betiko alkartzen bainaiz. GRAZIAN: Zer diñozu? BERTRAND: Lukuze'ko jaun Baroiaren alabarekin ezkontzen bainaiz ene aitaren beltzaldia igaro bezain laister. GRAZIAN: (Berekiko.) Lukuzetar kasta dollorra! Orain ere makurkeriz irabazi didak jokua, Baroi urdea! Ire alaba ederra Montferrand'go galaiari saldu diok, ene lagunik onena etsai biurtu dakidan. BERTRAND: En Grazian jauna, zure etxean gaur gaberako arrotz ar nazazun egin dizut eskabidea. Ala're arroztasun legerik bete nai ezpa'duzu, ba-noakizu berealakoan. GRAZIAN: Ez, nire tellatupean zaude eta nire etsairik aundienari ere eztiot ukatuko arrotz legeak agintzen duen arrera. Gurean aphaldu ta lo eginen duzu eta biar goizean ba-zoazke Lukuze'ko zirauntegira angoekin jan-edanetan ospatzera zuen gurenda. Baiñan entzun ondo, Bertrand de Montferrand: ene etxeak damaizun babesa utzi orduko, nire etsaietakoa izanen zera. JAUREGIZAIA: Bereterretxe jauna emen da. GRAZIAN: Jaunari eskerrak! Urduri bainengon bere zai. Igaro-azi zaiozu. (Bertrand'i.) Jauregizaiak lagunduko zaitu ene andrea ta alabarengana. Berak atendituko zaitute jaun onekin nagon artean. BERTRAND: Anitz esker zure adeitasunari, Grazian Gramont jauna. (Bijoa.) Begia begi truk, Yon Etxaide
|
